Berichten

De gevolgen van codependentie

Codependentie heeft de neiging steeds sterker te worden en toe te nemen als je er niks aan doet, de gevolgen zijn dramatisch. Je bent dan overgeleverd aan de genade van anderen die je laat bepalen hoe jij je voelt en wat je doet, je hebt dan anderenwaarde en je vervreemdt van je ware zelf.

Je speelt steeds in op de behoeften van anderen met verontachtzaming van je eigen behoeften en dat geeft dan gevoelens van onvrede, woede en slachtofferschap, je voelt je dan machteloos en offert je op voor de ander, je bent een martelaar.

Gevolgen zijn verlies van je Zelf, je eigenwaarde, je bent een verlengstuk van de ander geworden en zelf dus niets. Je voelt je machteloos en dat zorgt voor woede die je niet durft te uiten uit angst voor de reactie van de ander. Die opgekropte woede kan naar een depressie leiden en je hebt dan zelf geen idee wat de oorzaak van je depressie is zo slecht is je zelfkennis en zelfinzicht.

Je voelt je geleefd en opgejaagd door anderen en omstandigheden en dat zorgt weer voor stress, de hoofdoorzaak van vele ziektes, want je weerstand neemt enorm af. Een maagzweer, hartproblemen, migraine, etc. kunnen het gevolg zijn.

Omdat je je machteloos voelt en geen eigenwaarde hebt heb je vaak ook niet de moed om je omstandigheden te veranderen en zit je klem. Er is een blokkade op verandering, een angst voor verlies van het bekende, ook al kwetst het bekende je nog zo zeer, je denkt dat je er niks aan kunt doen.

De gevolgen van codependentie zijn ook een steeds groter wordend verlies van zelfrespect, het kan zelfs zelfverachting worden zonder dat we dat in de gaten hebben omdat we mooi weer spelen en onszelf voor de gek houden en ook de anderen die daar intrappen.

De codependent is zo op de ander gericht dat er geen sprake is van zelfreflectie. Er is sprake van een externe locus van controle die je weerhoudt om zelf de verantwoordelijkheid voor je leven en geluk op je te nemen.

Als codependent denk je de ander gelukkig te kunnen maken. Het boek van Robin Norwood heet vertaald in het Nederlands ‘Als hij maar gelukkig is’ en dat zegt al genoeg. Dat lukt natuurlijk niet, waardoor je het geloof in jezelf kwijtraakt, je verliest je zelfvertrouwen en voelt je machteloos en wrokkig en zoekt macht en controle omdat je dat over jezelf niet hebt.

Begrip & codependentie

Inayat Khan zei: ‘Alles begrijpen doet alles liefhebben’ en wees dus op het grote belang van begrip. Begrip hebben voor het feit dat de ander denkt, voelt en handelt op een manier, waarvan hij denkt dat dat op het moment het beste voor hem is. Het begrip dat de intentie van de meeste mensen vaak wel goed is. We krijgen wat we nodig hebben en als we de les niet willen leren of begrijpen komt ie in nog sterkere mate op ons af.

Ben Bos hield een lezing en zei dat wat zich aandient net is als een roodborstje dat op onze ruit tikt, we besteden daar geen aandacht aan en dan groeit het roodborstje en wordt 30 cm en tikt weer op onze ruit en dat gaat zo door tot het roodborstje 2 meter is en onze ruiten intikt en dan hebben we de crisis te pakken, die we nodig hadden op tot begrip te komen, zoals ik m’n crisis nodig had om achter m’n codependentie te komen en er wat aan te doen.

Cornelie, een vrouw van achter in de tachtig heeft veel begrip. Ik vroeg haar een keer wat haar belangrijkste levenslessen waren, die ze leerde. Ze zei toen: ‘Loslaten en vergeven en dat is levenswerk’. Op dat moment lagen er twee boeken op m’n salontafel, een over loslaten en een over vergeven. Ik heb God gedankt voor deze synchroniciteit en boodschap.

Het begrip dat we als codependent voor onze partner opbrengen is vaak veel groter dan het begrip dat we voor onszelf kunnen opbrengen, de behoeften van de ander vinden we belangrijker dan onze eigen behoeften.

In codependentie is er veel onbegrip, omdat we onszelf niet kennen, geen eigenwaarde hebben, maar anderenwaarde en dat is het begin van alle ellende.

De Dalai Lama toont begripvol mededogen, zelfs met de Chinese leider Mao, die Tibet bezette. De Dalai Lama zegt dat Mao z’n grootste leermeester is in mededogen. Hij waakt ervoor om haatgevoelens ten opzichte van Mao te ontwikkelen en zo z’n leven te vergiftigen. Hij laat z’n stemming en houding niet door een ander bepalen wat een codependent vaak wel doet.

Hoe kun je begrip hebben als je gevoelens en gedachten worden gedomineerd door je ego en anderen?. Charles Whitfield noemt die kenmerken in z’n definitie over codependentie. Hij zegt: ‘Codependentie is er als je je levensgeluk in handen legt van je ego of anderen’

Als je je als codependent rot gaat voelen, omdat je partner zich rot voelt is er geen begripvol medeleven maar is er sprake van medelijden en onbegrip. We snappen dan niet dat er bij onze partner wellicht sprake is van oude pijn, die niks met ons heeft te maken. Veel codependenten voelen zich dan schuldig en willen de partner gelukkig maken en denken dat ze die macht hebben. We kunnen de ander niet gelukkig maken, wel inspireren en bemoedigen en enthousiasmeren en aan het lachen maken, maar we kunnen hem niet veranderen, als we dat denken begrijpen we het niet zo goed.

Hoe ontdek je je codependentie?

Je ontdekt je codependentie door zelfreflectie en dat doen niet veel mensen. Confucius zei:’Helaas, ik heb nog geen mens gezien die zijn gebreken heeft kunnen bemerken en er zich innerlijk over gegispt heeft’. Je schaduwkanten durven zien, ofwel de waarheid over jezelf te durven zien. Nietzsche zei:’Hoeveel waarheid kan een mens verdragen, aan hoeveel waarheid waagt hij zich?!’. Freud zei:’Mensen zijn beter dan ze weten, maar slechter dan ze denken’

”  Het inzien van de eigen waanzin betekent natuurlijk het begin
van geestelijke gezondwording,
het begin van heling en transcendentie.”
 
 
Eckhart Tolle
 
Laat ik nu eerst voor mezelf spreken, hoe ontdekte ik m’n codependentie?. Het werd ingeleid door een crisis, waardoor ik me bewust werd dat ik niet echt geleefd had en veel waanideeën had, dat bracht me tot zelfreflectie en open staan voor nieuwe informatie. Ik volgde een cursus counseling specialisatie bij het CIVAS en twee lessen gingen over codependentie. Er stond een definitie bij te weten:’Grootgebracht in een disfunctioneel gezin, met weinig of geen liefde, warmte, koestering, waardering,etc. en voor gevoelens van eigenwaarde afhankelijk van externe bronnen’..Er werden ook nog wat symptomen opgesomd en ik zag het overal om me heen, vrijwel iedereen die ik kende had codependente trekken. Ik schreef toen het boek ‘Gespiegeld worden’ met als ondertitel ‘je omgeving is de spiegel van jezelf’ en begreep toen dat wat ik in m’n omgeving zag ikzelf was, dat was mijn codependentie, een openbaring was dat. Sindsdien heb ik me enorm verdiept in codependentie en heb er meer dan 100 Engelstalige boeken over bestudeerd.

Je ontdekt je codependentie als je openstaat voor de gebreken in jezelf. Rumi zei:’Hij die in zichzelf geen gebreken ontdekt is zijn eigen ergste vijand’ en ik geloof hem, was ook mijn eigen vijand. Openstaan voor je schaduwzijden en niet denken dat je jezelf al kent, dan zet je alles vast en word je rigide, star..

Een codependentietest is ook een mogelijkheid om je codependentie te ontdekken. In m’n brochure ‘Een introductie in codependentie’ staat een uitgebreide test, te vinden op m’n site www.hennybos.com.

Als je enkele van de volgende vragen met ja kunt beantwoorden denk,voel en/of handel je wellicht codependent:

-sta je altijd klaar voor een ander?

-durf je geen nee te zeggen?

-laat je je grenzen schenden?

-wil je de controle?

-heb je lage gevoelens van eigenwaarde?

-zijn jouw behoeften niet zo belangrijk als die van een ander?

-groeide je op in een gezin met weinig of geen aandacht,  erkenning, waardering, koestering, warmte en  liefde?

-accepteer je dingen die eigenlijk niet acceptabel zijn?

-neem je de verantwoordelijkheid van de ander op je schouders?

-ben je een ‘people pleaser’?

-voel je je snel schuldig als je de ander niet helpt/redt?

-heb je er moeite mee om nee te zeggen?

-zoek je steeds naar goedkeuring?

-vind je de mening van een ander over jou belangrijker dan je eigen mening over jezelf?

Je bent niet codependent, maar je doet het. Het is aangeleerd gedrag en kan dus ook weer grotendeels afgeleerd worden.

Ontkenning is een van de kernmerken van codependentie. Je ontkent gewoon dat het gezin, waaruit je voortkwam disfunctioneel was, dat je relatie met je partner en/of vrienden disfunctioneel is, dat je relatie met jezelf disfunctioneel is. We zijn allemaal volmaakt onvolmaakt en er is dus altijd wat aan de hand, sta daar dus voor open. Ik ken mensen die op bijna alle vragen die hierboven gesteld zijn met ja kunnen antwoorden en toch niks doen, geen actie ondernemen, zo’n slechte zelfzorg hebben ze…

Hoe kom je van je codependentie af?

Ik zeg samen met Melody Beattie dat je door zelfkennis en bewustzijn van codependentie af kunt komen. Zelfkennis kun je op vele manieren verwerven, er zijn vele wegen die naar Rome leiden en kies dus de weg die bij je past, je voelt dat vaak wel intuïtief aan.

M’n vriend Peter de Kock schreef op 24 november 2011 het artikel ‘Hoe kom ik van van codependentie af’ op z’n blog/site www.peterdekock.nl. Hij heeft diverse aanbevelingen geschreven o.a. de 12 stappen, spiegelogie, dagboek bijhouden, speaking circles, familie opstellingen, meditatie, the work, geweldloze communicatie, etc.

Jung zei:’We worden niet verlicht door ons lichtgestalten voor te stellen maar door ons bewust te worden van het duister in ons’, een waardevol advies, als codependent zijn we vaak, zonder dat te beseffen, onze eigen ergste vijand. Freud zei:’We zijn beter dan we weten, maar slechter dan we denken’ en dat komt door het geïdealiseerde zelfbeeld dat we er meestal op nahouden omdat we ons reële zelfbeeld niet uit kunnen staan, het lijkt te helpen, maar in werkelijkheid kunnen we daardoor ons reële zelf helemaal niet meer uitstaan en keren we ons tegen onszelf.

Ik heb veel baat gehad bij o.a.: attitudinal healing gespreksgroep, psychosynthese, intuïtieve ontwikkeling, PRI(Past Reality Integration), Mindfulness, The Work van Byron Katie, Ho’oponopono, zelfstudie en meditatie

Een goede methode om achter je onbewuste schaduwzijde te komen is vast te stellen wat je ergert en irriteert in andere mensen, dat zijn de eigenschappen in jezelf die je niet wilt zien en dus projecteert op de ander, zodat je de ander de schuld kunt geven van jouw ellende. Wat Peter zegt over Paul zet meer over Peter dan over Paul.

Zelfs de ergste dingen die mensen over je zeggen bevatten een kern van waarheid namelijk…over hen!

Wat je boos maakt is vaak een trigger naar oude, onverwerkte pijn uit het verleden dat nu gezien en geheeld mag worden.

Als je nergens mee zit is dat wellicht de afweer van oude pijn die Ingeborg Bosch ‘Ontkenning van behoeften’ noemt, dan zeg je dat er met jou niks aan de hand is en dat een ander het veel erger heeft en dat je dus geen hulp nodig hebt, je geeft dan geen enkele liefdevolle aandacht aan jezelf.

Loslaten en vergeven, wat levenswerk is, is ook heel goed om de codependente controleneiging te bestrijden. Herhalingsdwang noemde Freud als oorzaak van veel ellende. In de overgave zit de grootste overwinning, Uw wil geschiede is het dan.

Verder zou ik zeggen: niet alleen aardig doen, maar aardig zijn. De codependent is vaak de people pleaser uit berekening om aardig gevonden te willen worden, het werkt heel vaak tegen je omdat je jezelf niet eens aardig vindt en daarin dus gespiegeld wordt.

Aardig zijn in plaats van alleen maar doen. Mindfulness heeft het ook over van de doe-modus naar de zijn-modus te gaan en heeft daar mooie aanbevelingen over die de moeite waard zijn.

Wees nooit bang voor waarheid en wees eerlijk naar jezelf. Waarheid zal je vrijmaken zegt de Bijbel, maar mijn ervaring is dat waarheid je ook vaak eerst woedend kan maken. Thich Nhat Hanh zegt: ‘Omarm je woede’, zie het als een signaal een boodschapper een levensles om meer over jezelf te weten te komen. Nietzsche zei: ‘Hoeveel waarheid kan een mens verdragen, aan hoeveel waagt hij zich’.

Is aardig zijn codependentie?

Is aardig zijn codependentie?

Mijn antwoord op deze vraag is dat dat waar kan zijn als het berekenend gedrag is(ik kom daar nog op terug), maar ook niet waar kan zijn als het voortkomt uit bewustzijn en een goed gevoel van eigenwaarde en vriendjes zijn met jezelf, dus aardig te zijn in plaats van alleen maar te doen.

Als je je verbonden voelt met je medemens ben je aardig voor jezelf en voor de ander zonder codependent te zijn.

Er zijn echter ook mensen die daar anders over denken. Tijdens een groepsbijeenkomst van de Anonieme Codependenten bracht een vrouw lekkere koekjes mee voor iedereen en zorgde zo voor een lekker koekje bij de koffie en de thee. Haar werd codependent gedrag verweten…Voor mij is het gewoon aardig zijn voor de ander.

Ook bij de Anonieme Codependenten was een vrouw die een zakdoekje aanreikte aan een andere vrouw die moest huilen ook dit werd bestempeld als codependent gedrag, voor mij is het gewoon medelevend, attent, vriendelijk en aardig gedrag..

Hoe we moeten omgaan met aardige mensen is nog wel eens een probleem. We kunnen zo iemand ervan verdenken dat hij wat van ons wil, wat nogal achterdochtig is. Niet zo lang geleden waren er zelfs reclamespotjes op TV over hoe je moet omgaan met vriendelijke en aardige mensen een teken aan de wand is dat.

Als je aardig bent met alleen maar het doel om aardig gevonden te willen worden is het naar mijn mening manipulerend en berekenend gedrag en ben je een codependente people pleaser. Dan ben je uit op controle van het gedrag van de ander omdat je je afhankelijk voelt van zijn mening over jou en dus alle belang hebt om dat te sturen.

Een ander hoeft mij niet aardig te vinden, dat is helemaal zijn zaak of hij daartoe bereid is. Bovendien ben ik ook niet altijd aardig en kan soms bot en beledigend zijn en heb vele facetten. Elly vindt me lief en aardig omdat ze dat zelf ook is. It takes one to know one. Je kunt alleen erkennen en herkennen wat je zelf ook kent.

Ik volgde ooit yogalessen bij Christy, een vriendin van me. Ze deed alles met heel veel zorg en was erg aardig voor ons en zelfs zo aardig dat ze aan het eind van de sessie ons in onze slaapzakken toe kwam dekken, een hele liefdevolle aktie van haar die ik niet zal vergeten. Nu leidt Christy een hulpverlenersgroep om mensvriendelijker te zijn, de hulpverleners worden door hun werkgever verplicht om de lessen van Christy te volgen, zo hard is het kennelijk nodig.

Als je aardig bent hoef je dat niet te doen dan gaat het vanzelf, komt het voort uit je aard en wezen. Als je aardig doet dan ben je het nog niet, maar het is een goed begin ‘Fake it until you make it’ zeggen Amerikanen.

Mijn ervaring is dat er altijd mensen zijn die afwijzend zullen reageren op aardig en vriendelijk gedrag, en niet goed weten wat ze daarmee aanmoeten, dat is het geval als liefde pijn doet en niet op waarde wordt geschat, dat is dan hun probleem, waar ik me ongevraagd niet snel mee zal bemoeien en er mijn probleem van zal maken

Daniël Lohues zingt: Aordig doen veur mensen die niet aordig doet, want die hebt het het hardste neudig’. Daar zit wat in. Als iemand onaardig reageert op aardig gedrag van jou, laat je dan niet door dat gedrag naar benenden trekken door ook onaardig te gaan doen, blijf jezelf.

Een ober was heel aardig en vriendelijk voor een norse, chagrijnige miljonair, die de ober slecht behandelde en zelfs beledigde. Ondanks alles bleef de ober aardig en vriendeijk en na een week vroeg de miljonair verbaasd hoe hij dat toch voor elkaar kreeg. De ober zei dat z’n aard nu eenmaal vreindelijk en aardig was en dat hij dat door niemand liet vernietigen. De miljionair was zo onder de indruk dat hij de ober een baan als gerant in een van zijn hotels aanbood en 5000 dollar fooi gaf.

” Het is aardig om belangrijk te zijn, maar het is belangrijker om aardig te zijn” – onbekend

Een Haiku over aardig zijn die ik bedacht is:

Je doet heel aardig

maar bent dat niet voor jezelf

dus codependent

 

Nog wat quotes over aardig zijn:

Een mens bezorgt zichzelf een boel ellende door zo graag aardig gevonden te willen worden. – Miep Diekmann

We vinden iemand aardig, omdat. We houden van iemand, hoewel. – Henry de Montherlant

”  Als je aardig bent voor jezelf ben je het ook voor een ander, je behandelt de ander zoals je jezelf en je innerlijke kind behandelt” – Henny Bos