Ontvankelijkheid, open staan

Dit artikel gaat over de letter O uit de HOW-formule dat staat voor Honesty-Openess-Willingness, resp. Eerlijkheid-Openheid-Bereidheid. Shakespeare zei het al ‘de bereidheid is alles’.

Geven lukt ons meestal nog wel maar met ontvangen ligt hel wat moeilijker, dat vraagt om een wat kwetsbaarder opstelling, waarin we ons laten raken en beïnvloeden. Ontvangen in dankbaarheid is uitzonderlijk. Het gezegde is niet voor niets ‘Dankbaarheid is een bloem die in weinig tuinen bloeit’.

We nemen veel dingen aan als gewoon of vanzelfsprekend die in werkelijkheid heel bijzonder en wonderbaarlijk zijn. Scott Peck zei: ‘Mensen die niet willen geloven in wonderen, zijn zelf een wonder!’

Als we TV kijken of radio luisteren en er komt iemand op bezoek laten velen de TV of radio gewoon aan en die stoorzender zorgt er dan voor dat de boodschap van de bezoeker niet goed gehoord kan worden en dat we hem niet echt zien, geen 100% aandacht voor hem hebben en dat zal hij voelen en de communicatie niet ten goede komen.

Een hulpverlener ging tijdens een therapiegesprek steeds bellen, computeren en zelfs lunchen, heel erg onbeschoft het gaf de cliënt een naar gevoel van niet gehoord te worden en niet gezien te worden en niet serieus genomen te worden de therapeut ontving zo heel weing van de communicatie van de cliënt en gaf wel adviezen(-).

Ontvangen is een vrouwelijk principe, dat is in een door mannen gedomineerde wereld niet zo’n gewaardeerd principe en dat is doodzonde.

Ik merk nog wel eens dat als ik iemand een complimentje geef dat vaak afgeweerd wordt als niet relevant, of met de achterdocht van wat mot je van me, het compliment wordt niet echt ontvangen met een dank je wel en daarmee doet de niet-ontvanger zichzelf tekort.

Vaak zitten dit soort mensen in een beschermende en afschermende houding en dan kun je niet open staan, ben je te bang en kun je niks leren. Het is zelfs zo dat als je niet in een lerende houding bent je per definitie in een beschermende en afschermende houding van niet-ontvangen zit.Dan komt er vrijwel niks bij je binnen  en sluit je je af voor een goede communicatie.

Mensen zeggen ook vaak niet wat ze van je binnen kregen, ze zijn niet specifiek over wat jouw gedrag en woorden met hen hebben gedaan of hen hebben verrijkt of veranderd. Ze zeggen bijvoorbeeld dat het goed was wat je zei, maar niet wat het met hen gedaan heeft, wat het effect van je communicatie was en dat is jammer, probeer dat wel te doen en als de ander alleen maar goed zegt doorvragen wat er goed was , denk aan de LSD-formule (Luisteren-Samenvatten-Doorvragen).

Om open te staan moet je de muren om je heen afbreken en zorgen voor flexibele grenzen, waarbij het goede kan binnenkomen. Het vraagt om een kwetsbare houding, maar als je kwetsbaar durft te zijn sta je pas echt in je kracht.

Door ontvankelijk te zijn verrijk je jezelf met de inzichten van anderen en zorg je voor dynamiek in je leven en zorg je voor groei en ontwikkeling en dan leef je pas echt. Alles wat niet groeit is dood.

Bron: Boek ‘Communicatie’ -Henny Bos(boek komt medio 2012 uit)

Conflict

Communicatie zal af en toe ook leiden tot conflict, daar kom je niet onderuit. Je hebt de conflictmijders, die zich plooien naar de wensen van de ander en je hebt de conflictzoekers die graag ruzie maken, vanwege de onvrede met zichzelf waar ze zich niet eens van bewust zijn, ze projecteren de vijandschap met zichzelf op de ander. Tot slot heb je de conflictmanagers die weten hoe ze een conflict op constructieve wijze kunnen benutten en oplossen.

Brian des Roches schrijft in het boek ‘Talk,trust,feel’ over conflict, namelijk dat we vaak ineffectieve manieren hebben geleerd om conflicten op te lossen hij noemt:

-ontkenning: afstand nemen van het conflict door het te ontkennen

-capitulatie: het opgeven en onszelf toestaan het slachtoffer van een conflict te worden

-terugtrekken: weggaan uit een conflict vanwege gekwetste gevoelens, woede, frustratie en wrok

-emotionele afsluiting: het stoppen met alle communicatie met een persoon in een poging om z’n gedrag te veranderen( de zogenaamde ‘silent treatment’

-dreigen: ultimatums stellen die eisen dat de ander z’n gedrag verandert

-aanvallen: een ander naar beneden halen door hem aan te vallen of geen rekening te houden met z’n karakter, motieven, oordeel en gevoelens

-humor en sarcasme: grappen gebruiken en afkappende opmerkingen maken om de focus van het conflict te veranderen

-manipulatie: het gebruiken van schuld-veroorzakende uitdrukkingen, competitiedrang of bedrog om een conflict te mijden of winnen

De oorzaken van onze conflicten zijn vaak gelegen in issues die we zelden bespreken inclusief onze behoeften aan veiligheid, zekerheid, erkenning, waardering, liefde, respect en acceptatie

In conflict is er vaak woede, als we dat niet beantwoorden met woede gooien we geen olie op het vuur. We kunnen onderzoeken welke behoeften er achter de woede van de ander zitten, waarom hij kwaad is en ons daarop richten en dan pakken we het conflict constructief aan.

Er kan conflict zijn over alles o.a. dat de een naar Groningen wil en de ander naar Maastricht. In plaats van of/of kunnen we dan denken in termen van en/en en zeggen tegen degeen die naar Maastricht wil: ‘Als ik eerst met je meega naar Maastricht ga ja dan later met mij mee naar Groningen?. Dat is een win-win situatie.

Je komt eerder in conflict als je starre, rigide standpunten hebt en geen begrip kunt opbrengen voor andersdenkenden. Je kunt ook overgevoelig zijn en/of een kort lontje hebben ook dan is er vaak geen begrip voor de ander, maar ben je teveel met jezelf bezig.

Een vrouw zat steeds te vitten op haar man omdat hij bijna nooit thuis was en de man was altijd op z’n werk om aan het gevit van z’n vrouw te ontsnappen en het conflict te mijden in plaats van tot een oplossing te komen. In plaats van te vitten had de vrouw beter kunnen uitspreken dat ze er behoeften aan heeft om tijd met haar man door te brengen, dan had de man ongetwijfeld anders gereageerd. De man op zijn beurt had kunnen informeren naar de behoeften van z’n vrouw die achter het gevit schuilgingen. Door onbegrip hielden ze een conflictsituatie in stand die gemakkelijk opgelost kon worden.

Erkenning, acceptatie, waardering, liefde, respect, veiligheid en zekerheid zijn behoeften die we allen delen. Als in onze kindertijd niet aan deze behoeften werd voldaan kunnen ze een bron van conflict vormen als we volwassen zijn, omdat we dat bewust of onbewust proberen de ander zover te krijgen onze behoeften te vervullen, vaak moet de ander er maar naar raden en zijn we wrokkig en boos als de ander niet doet wat wij willen, over controledrang gesproken!.

Velen van ons zijn onbewust in conflict met zichzelf, zijn hun eigen vihand, zonder dat te weten. Rumi zei: ‘Hij die zijn gebreken niet erkent is zijn eigen vijand’. Die vijandschap gaan we dan projecteren op de ander en zo ontstaat het conflict waar we die ander dan ook nog de schuld van geven omdat we geen zelfreflectie hebben.

Het begrip hebben dat de intenties van de ander meestal goed zijn voorkomt conflict, ook het begrip dat de ander op een manier handelt en spreekt waarin hij denkt aan z’n belangen tegemoet te komen en daar mag je hem in ondersteunen en helpen. Als je de ander helpt om z’n doelen te bereiken zal hij je vaak dankbaar zijn.

Als je gaat denken: ‘Zo mag hij me niet behandelen, ik zal hem eens een lesje leren’ of ‘Waarom  behandelt hij me zo, ik zal ‘m’ is dat een bron voor conflict en zorgt het voor opgejaagde gevoelens, stress een snellere hartslag en ademhaling. Tot 10 tellen en je proberen te verplaatsen in de ander is dan heel goed. Een man zei:’Ik heb altijd op de verdiensten van m’n vijanden gelet en dat heeft me geen windeieren gelegd’. Vaak wordt bij ons oude, onverwerkte, verdrongen pijn getriggerd en is de ander niet de schuld of de oorzaak van onze gevoelens, hij drukte alleen maar een gevoelige knop bij ons in, was een trigger naar onze eigen verdrongen gevoelens van onvrede, woede en conflict met onszelf.

Als we problemen hebben met de fouten van anderen, met hun onvolkomenheid, hebben we problemen met de realiteit en komen we in conflict. Fouten maken is menselijk en we zijn volmaakt onvolmaakt. Als je de onvolkomenheid in de ander ziet denk dan eerst aan je eigen onvolkomenheid in plaats van een conflict aan te gaan. Uitspraken als Jij moet, altijd, nooit zorgen vaak voor conflict omdat het zwart/wit denken is. ‘Je bent altijd te laat en nooit op tijd’ is een uitspraak die voor conflict zal zorgen, beter is het te zeggen: ‘Ik zou het zeer op prijs stellen als je op tijd komt’. Dan geef je niemand de schuld en spreek je je behoefte uit.

Een grote bron van conflict is de neiging om de ander te willen veranderen. Die pogingen stuiten meestal op weerstand en tegenwerking, vijandschap, onvrede en disharmonie dus conflict. Je kunt alleen jezelf veranderen. Gandhi zei: ‘Wees zelf de verandering die je in je wereld wilt zien’…

Als je je verwachtingen over hoe de ander zich moet gedragen aan hem opdringt maak je een draaiboek voor hem en wil je hem controleren en dat leidt tot conflict want je tast z’n vrijheid aan. Laat die ander in z’n waarde, hij heeft zijn eigen karma uit te werken, dat is niet jouw zaak.

Conflicten ontstaan vaak over methoden en middelen waarmee we doelen denken te kunnen bereiken en behoeften denken te kunnen vervullen, als we ons focussen op de behoeften is er geen conflict meer, die zijn grotendeels in harmonie en hetzelfde voor iedereen te weten: liefde, waardering, acceptatie, erkenning, veiligheid, zekerheid, respect, vrijheid, etc. Onthoud die ander en jezelf de vervulling van behoeften niet.

Des Roches heeft het over de SALT-methode: Stop Action-Listen-Think, een waardevol advies bij conflicten om ons niet te laten overweldigen door onze gevoelens van angst, woede, frustratie, wrok, onveiligheid, etc. met alle ellende van dien

Vrede hebben met het feit dat je niet altijd gelijk krijgt en niet altijd je zin krijgt, je wensen niet altijd worden vervuld, dat een ander er anders over mag denken, dat een ander ook nee mag zeggen op je verzoek, voorkomt veel conflicten.

Hier volgen nog wat quotes over conflict:

Er is geen twijfel over mogelijk dat er belangrijkere dingen in het leven zijn dan conflict, maar er zijn weinig dingen zo interessant. – Robert Lynd

Ik vraag me af of twee dwalingen die met elkaar in conflict zijn niet vruchtbaarder zijn dan één waarheid die onbetwist heerst. – Jean Rostand

De grootste conflicten zijn niet tussen mensen maar tussen de persoon en hemzelf – Garth Brooks

De mate van iemands intelligentie wordt gereflecteerd door het aantal conflicterende invalshoeken die hij inbrengt bij een onderwerp

Conflict zal er altijd zijn, of je wilt of niet, mensen zullen hun hoofden stoten – Jimmy Bise Jr.

In de vrije expressie van conflicterende meningen ligt de grootste belofte van wijsheid in actie – Louis D. Brandeis

Waarom doe je niet wat je weet dat je zou moeten doen?. De reden is dat je in conflict bent met jezelf – Tom Hopkins

Een conflict kan de dood voor de een betekenen en een wedergeboorte voor de ander – Henny Bos

 

Bron: Boek ‘Communicatie’ – Henny Bos (komt medio 2012 uit)

 

 

Confronteren

Durven we de ander in onze communicatie te confronteren met z’n slechte gedrag?, of doen we aardig in plaats van eerlijk te zijn?(zie m’n artikel ‘aardig doen als alternatief voor eerlijk zijn).

Ik las het boek ‘Caring enough to confront’, ofwel geef je genoeg om die ander om hem te confronteren en eventueel een conflict aan te gaan op weg naar meer herlderheid en waarheid en bewustwording. Dat kan pijn doen maar Amerikanen zeggen: ‘no pain no gain’, zonder pijn geen vooruitgang.

Ik confronteerde m’n vriend Peter Jan met z’n advocaat van de duivel. Ik zei niet dat hij dat was, maar dat hij een subpersoonlijkheid in zich had die heel graag advocaat van de duivel speelt. Peter Jan wist m’n confrontatie en reflectie op prijs te stellen en bedankte me, maar zo gaat het niet bij iedereen, vaak levert confrontatie conflict op zoals bij een andere vriend van me die ik Karel zal noemen.

Ik confronteerde Karel met m’n waarnemeing dat hij vooral in z’n hoofd zat, nogal afstandelijk en zakelijk en z’n hart niet aansprak. Hij werd zo boos op me dat hij me 3 maanden niet wilde spreken. Na drie maanden was hij wel zo flink om me te bellen met de mededeling dat hij had ontdekt dat ik de waarheid had gesproken maar dat hij dat toen niet kon verdragen. De Bijbel zegt: ‘De waarheid zal je vrijmaken’, dat is zeker zo, maar ik voeg eraan toe: ‘De waarheid zal je vaak eerst woedend maken’.

Wim zei tegen me ‘Ik wil respect’ en toen confronteerde ik hem met het feit dat hij zichzelf niet eens respecteerde, omdat als hij dat wel zou doen niet om respect zou vragen. Hij werd woedend op me, hoe haalde ik het in m’n hoofd om dat te beweren. Ik vertelde hem van Lao tse die zei:’Ik hoef geen respect want ik respecteer mezelf’, dat maakte wel indruk op hem en hij kalmeerde toen wat, maar ik had toch de indruk dat hij m’n liefdevolle confrontatie niet erg op prijs stelde. Nietzsche zei: ‘Hoeveel waarheid kan een mens verdragen, aan hoeveel waarheid waagt hij zich’ en zo is het…

Vaak zullen we zien dat als we iemand confronteren met z’n gedrag hij al snel gaat uitverdedigen om z’n gelijk te halen in plaats van na te denken of er waarheid in je confrontatie zit, daar wil men helemaal net aan denken omdat je confrontatie hun geïdealiseerde zelfbeeld bedreigd en dat moet koste wat koste verdedigd worden…

 

Bron: Boek ‘Communicatie’ – Henny Bos (komt medio 2012 uit)

Kennis en wijsheid

Een geleerde heeft veel kennis, maar kan het aan wijsheid ontberen. Lao tse zei:’ Een wijze is niet geleerd en een geleerde is niet wijs’. Kennis kan een weg zijn naar wijsheid als we de kennis op de juiste wijze toepassen in het leven en niet gaan denken dat we met onze kennis het weten al hebben, want met die gedachte zijn we eerder een dwaas dan een wijze.

Kennis is macht is de uitdrukking. Ik leerde de formule E = K x A, De E = Effect, de K van Kennis x de A = Acceptatie, als de acceptatie 0,0 is is het effect ook 0,0 ook al is de kennis 100%, ziedaar de beperking van kennis.

Een uitspraak is: ‘Kennis spreekt en wijsheid luistert’. Bijna iedereen wil gehoord worden, maar bijna niemand wil luisteren. Luisteren is te bedreigend voor je geïdealiseerde zelfbeeld dat door luisteren aangetast en veranderd kan worden en dat wi je niet.

Hoe wijzer iemand is hoe meer hij beseft dat z’n kennis maar heel beperkt is en hij de dingen steeds weer opnieuw moet onderzoeken. Goethe zei:’ Als we geen notie hebben van het geheel beseffen we niet hoe fragmentarisch onze kennis is’.

Een groot geleerde met heel veel kennis had niet de wijsheid om gelukkig te zijn en zocht hulp bij een wijze. De wijze stelde voor om met de theeceremonie te  beginnen. Hij schonk thee in de kop van de wijze tot het overliep, waarop de geleerde zei:’Stop m’n kop zit al helemaal vol’ ‘Precies’ zei de wijze ‘hoe wilt u van mij nog wat leren als uw kop vol zit’.

Inayat Khan zei:’Liefde en wijsheid gaan hand in hand, waar wijsheid is daar is ook liefde en waar liefde is daar is ook wijsheid’ Heel mooi vind ik dat en zie echte liefde ook als hoogste realisatie. God is liefde. Kennis gaat lang niet altijd samen met liefde. Een psychiater die bij me groepen was omdat ik manisch was zei trots:’Je mag me alles vragen ik ben een lopende encyclopedie en etaleerde z’n kennis zonder aandacht voor me te hebben, ik zei hem dat ik al een encyclopedie had en meer behoefte had aan liefdevolle aandacht, hij begreep daar niks van. Ik pakte een masker met een kleppertongetje en dreef de boze geesten bij hem uit, hij schreef meteen een opname voor. Hij voelde zich bedreigd door mij, ik bedreigde z’n grote ego en dat wist hij niet op waarde te schatten de dwaas was gek(op z’n ego).

Ik vond veel wijsheid bij de vele auteurs die schreven over codependentie, zie m’n artikelen, folder, brochures, flyer en boek, site en cd’s daarover. Een man weigerde informatie te ontvangen van me, hij zei: ‘Ik weet alles al van codepentie’, hij wist codependentie niet eens goed te spellen, een dwaas dus die denkt er al genoeg van te weten en te kennen.

Een vrouw wilde geen informatie meer want dat verwarde haar, ze zei dat ze nu alles zelf wilde uitvinden en ervaren. Ik zei dat ze me dan binnenkort wel zou gaan vertellen dat ze het wiel heeft uitgevonden, she was not amused.

Als informatie je verwart heb je geen onderscheidend vermogen en geen wijsheid om de kennis ten goede te gebruiken voor je leven en je geluk.

Voor het verzamelen van kennis is geen wijsheid nodig, alleen een groot hoofd. Voor wijsheid is echter wel kennis nodig, je kunt geen meesterschap hebben over datgene dat je niet kent en waar je je niet van bewust bent. Het lagere heeft het hogere niet nodig, het fundament kan op zichzelf bestaan als stelt het dan niet veel voor. Het hogere heeft wel het lagere nodig, het gebouw heeft het fundament nodig. Het hogere omvat alles er is dan geen dualiteit het is en/en in plaats van of/of.

Hier volgen nog wat quotes die ik mooi vind over kennis en wijsheid:

Op weg naar de wijsheid is de eerste stap stilte; de tweede luisteren; de derde onthouden; de vierde oefenen; de vijfde onderwijzen aan anderen. S.Ibn Gabirol

Leed is de vader en liefde de moeder van de wijsheid – L.Börne

Wijsheid is niets anders dan de wetenschap van het geluk. – Diderot

Bij wijsheid hoort het doorgronden met het intellect van wat eeuwig is; bij kennis het rationeel begrijpen van wat tijdelijk is. – Augustinus

Te weten dat je onwetend bent is het begin van alle wijsheid. – Viviane van Avalon

Kennis is slechts de briljantheid in de organisatie van ideeen. Het is geen ware wijsheid. De ware wijsheid gaat voorbij aan kennis. – Confucius

Kennis is trots dat zij zo veel heeft geleerd; wijsheid is bescheiden dat zij zo weinig weet.

Uit het Engels: Knowledge is proud that he has learn’d so much; wisdom is humble that he knows no more – William Cowper

Hij die zijn wijsheid niet kan verbergen is een dwaas. – Benjamin Franklin

Wijsheid kan alleen worden gevonden in waarheid. – Johann Wolfgang von Goethe

Zelfkennis is het begin van alle wijsheid en het einde van de meeste illusies. – Gerd de Ley

We kunnen veelwetend zijn door andermans kennis, maar we kunnen niet wijs zijn door andermans wijsheid. – Michel Eyquem de Montaigne

Een vat vol geleerdheid is nog geen druppel wijsheid waard. – Pythagoras

Het sterkste symptoom van wijsheid in een mens is als hij ontvankelijk is voor zijn eigen dwaasheden. – Francois de la Rochefoucauld

Wie oude kennis koestert en voortdurend nieuwe vergaart, mag een leraar van anderen zijn. – Confucius

Kennis woont in hoofden die zijn gevuld met de gedachte van andere mensen;Wijsheid in geesten die aandacht schenken aan die van henzelf. – William Cowper

Wetenschap is georganiseerde kennis. Wijsheid is georganiseerd leven. – Immanuel Kant

Ware kennis bestaat erin te weten dat men niets weet. – Socrates

De eerste stap naar wijsheid is bij alles een vraagteken zetten en de laatste stap is dat we met alles uit de voeten kunnen – George Christoph Lichtenberg

Om kennis te vergaen moet men leren maar om wijsheid te vergaren moet men observeren – Marilyn von Savant

Hij die continu gelukkig en wijs wil zijn moet vaak veranderen – Confucius

Wijsheid legt zelfs aan kennes beperkingen op – Nietzsche

In het zoeken naar wijsheid toon je je een wijze en in de verbeelding dat je de wijsheid hebt toon je je een dwaas – Rabbi Ben Azai

Deze wijze uil heeft Elly voor me geschilderd

Zelfzorg

Marc Buelens en Ann Vermeiren schreven een boek met de titel ‘Zelfzorg’ Op de achterflap schreven ze:’Hoeveel mensen zorgen niet voor anderen?.Maar zorgen ze ook voldoende voor zichzelf? Zelfzorg begint met zelfkennis. Daarvoor is stilstaan nodig. Waardeer jezelf en geef jezelf onvoorwaardelijk het recht te bestaan’

Zelfzorg wordt nogal eens verward met zelfzucht, wat egoïsme is. Als je goed voor jezelf zorgt dan pas kun je ook goed voor de ander zorgen en reageer je je ellende niet op de ander af.

In de Bijbel staat:’Heb de naaste lief als jezelf!’. Het begint dus bij jezelf!. Als je er -vaak onbewust- niet van jezelf mag zijn dan accepteer en waardeer je de ander ook niet en projecteer je je eigen tekortkomingen op de ander.

Toen ik een keer achter een tafeltje zat op een paranormale beurs in Groenlo kwam er een vrouw op me af die me vertelde dat ze voor iedereen klaarstond en iedereen hielp maar ontdekte dat als ze zelf eens aandacht nodig had er niemand voor haar was. Ik vroeg haar wat ze voor zichzelf deed en ze schrok daarvan om te ontdekken dat ze helemaal niks voor zichzelf deed!

Er is een test waar je meet hoe dominant, afstandelijk en sociaal je bent. Deze vrouw hoefde de test niet te doen ik zag zo wel dat ze op dominant en sociaal heel hoog scoorde en op afstandelijk heel laag. Haar opdracht was om haar animus te gaan ontdekken en integreren. Als je het in een grafiek brengt zie je dat er een put ontstaat

D = Dominant(linkerlijn), A = Afstandelijk(middelste lijn) en S = Sociaal(rechterlijn).

In de put gooien de mensen hun ellende en problemen en dan zijn ze van die problemen af en zit jij ermee. Dat is geen zelfzorg. Je laat dan toe dat je slecht wordt behandeld. Ik heb een pep talk voor deze vrouw gehouden en ze zei dat het precies was wat ze nodig had om tot meer zelfzorg te komen.

Buelens en Vermeiren maakten nog een rake opmerking ze schreven:’Als we onszelf niet waarderen los van onze prestaties, zullen we ook onze prestaties niet waarderen’ Dat klopt precies voor mij. Ik waardeerde mezelf niet en was ook nooit tevreden over m’n prestaties. Ik was een work-a-holic en dacht daardoor de waardering te krijgen waar ik zo naar hunkerde.

Lao-tse zei:’Ik heb geen waardering nodig omdat ik mezelf al waardeer’. Hij voorzag in z’n eigen behoeften en dat iz zelfzorg.

Buelens en Vermeiren schreven ook:’Wie slecht is voor zichzelf zal dit afreageren op anderen’

Een ex-vriend reageerde ook af met negatieve kritiek en kleinerende opmerkingen en belerend gedrag ook hij zorgde niet goed voor zichzelf. Z’n maaltijd bestond vaak uit een winterwortel en lezen mocht hij niet van zichzelf. Hij sprak kwaad over anderen en zag z’n eigen kwaad niet, hij projecteerde dat op de ander.

Ik laat Buelens en Vermeiren nog even aan het woord, het boek is zeer de moeite waard. Ze zeggen:’Wie spreken er kwaad over anderen? Wie moeten zichzelf opkrikken door anderen neer te halen? Meestal diegenen die zichzelf op een belangrijk gebied verwaarlozen, die hun zelfzorg niet serieus nemen’ en ook ‘Een goed gevoel van eigenwaarde opbouwen is het allerbelangrijkste wat we kunnen doen voor onze zelfzorg.

Ik heb nu een spiritueel gevoel van eigenwaarde en zorg goed voor mezelf, weet wat m’n behoeften zijn en kom daaraan tegemoet. Ik voel me niet meer maar zeker ook niet minder dan een ander, ik voel verbondenheid dat we allemaal een expressie zijn van God.

Ik besef dat de meeste mensen zich nog niet bewust zijn dat ze een expressie, een manifestatie van God zijn en onwetend zijn en wreed kunnen zijn omdat ze niet bewust zijn.

Als je bewust bent dan weet je dat je liefde en mededogen bent en dat is wat je geeft en deelt ook aan jezelf en dat is zelfzorg.

Buelens en Vermeiren schrijven:’Wie onvoldoende voor zichzelf zorgt is snel vijandig, boos, ongenietbaar en geen bron van vreugde voor anderen’ en ik voeg toe: voor zichzelf, je kunt het dan ook niet goed met jezelf vinden en niet alleen zijn.