Voor veel mensen doet kritiek pijn, het kwetst hun ego, want je ware Zelf is niet te kwetsen want niets menselijks is hem vreemd dus ook het negatieve niet. Dus als je je gekwetst voelt na kritiek weet dan zeker dat je niet vrij bent maar slachtoffer en in je ego zit.
Wat is dan dat ego, wanneer zit je in je ego. Een man vroeg aan een meester wat is egotisme?. De meester zei: ‘Wat ben je een idioot en dwaas om dat te vragen, je begrijpt nergens wat van!’. De man werd heel kwaad en wou de meester slaan. ‘Dat nu is egotisme’ antwoordde de meester.
Naar aanleiding van de tegeltjeswijsheid dat iemand niet kan hebben als ze zeggen dat ze niet tegen kritiek kan, een leuk verhaal. Een vrouw was het altijd oneens met haar man en had altijd kritiek, ze besluiten om naar een therapeut te gaan en de man legt uit dat zijn vrouw altijd kritiek heeft en het nergens mee eens is, toen de therapeut de vrouw om haar mening vroeg zei ze: ‘Daar ben ik het niet mee eens!’
Zolang je de Hitler in jezelf niet erkent ben je niet heel en doet kritiek nog pijn. Dan plaats je de duivel en het negatieve nog buiten je en verzoen je God en de duivel niet.
Don Miguel Ruiz, de Tolteek zei: ‘Vat niets persoonlijk op!’, maar je kunt de kritiek ook gaan zien als een vorm van gratis advies en dat haalt de scherpe kantjes en pijnlijke kanten ervan af, dan doe je je voordeel met kritiek en leer je ervan.
Je vijanden wijzen je op je zwakste plekken, waardoor je ze kunt leren kennen en dat is alleen maar goed, je mag je vijand dus bedanken en lief hebben zoals de Bijbel terecht zegt.
Zolang je nog te kwetsen bent, ben je nog een slachtoffer, laat je je gevoelens bepalen door een ander en je gevoelige knoppen indrukken door de criticaster, de pijn die we voelen is vaak getriggerde, ongeheelde, verdrongen oude pijn.
Als je woedend wordt vanwege kritiek schiet je in de afweer van oude pijn die Ingeborg Bosch ‘Valse macht’ noemt. Zie mijn bijdrage over PRI(Past Realiity Integration en het innerlijke kind).
Als je verdrietig wordt vanwege kritiek is de afweer van oude pijn vaak Primaire afweer uit de PRI.
Allemaal afweer in plaats van acceptatie dat kritiek heel vaak wat over onszelf zegt. Ik wees een vriend op het feit dat hij nogal in zijn hoofd zat en dat geluk een gevoel is en hij dus wellicht niet gelukkig is. Hij werd woedend(Valse Macht!) en wilde me drie maanden niet meer spreken. Na drie maanden was hij gelukkig wel zo flink om me te bellen en me te zeggen dat ik gelijk had maar dat hij die waarheid toen niet aankon, niet wilde aanvaarden.
Noem een gemeen mens gemeen en hij zal naar aanleiding van je kritiek je gelijk meteen aantonen. Noem een gerealiseerd mens gemeen en hij zal glimlachen en zeggen dat hij inderdaad wel eens gemeen kan zijn maar dat meestal niet is, meestal vriendelijk is…
Naar aanleiding van kritiek zegt je denken dat het niet waar is en dat je beter bent dan men beweert. Freud zei: ‘We zijn beter dan we weten, maar slechter dan we denken’ Geloof niet alles wat je denkt.
Je gevoelens worden voor een groot deel door foutieve gedachten bepaald en luister dus naar de Boeddha die zei: ‘Denk juist’, dus je hebt de these dat is negatief denken , dan de antithese dat is positief denken en dan de synthese en dat is juist denken.
Als kritiek pijn doet en je er weerstand tegen hebt, dat zit er juist wat in anders zou het je niks doen. Lao tse zei : ‘Ware woorden zijn vaak niet mooi’.
Niemand kan je geestelijk pijn doen of kwetsen als je dat zelf niet toestaat en inziet dat je alles bent, compleet bent, zowel licht als donker, je bent het hele spectrum.
Zolang kritiek je nog pijn doet en kwetst zit je in een vals, onecht zelf, een illusie, dat ego heet.
Vraag jezelf eens af wat het ergste is dat ze je kunnen zeggen en onderzoek dan of dat soms een verdrongen deel van jezelf is, een schaduwdeel dat nu naar het licht mag worden gebracht.
Aristoteles zei het heel mooi dat je allen kritiek kunt mijden door niks te doen, niks te zeggen en niks te zijn;
Ik ken een man die elke vorm van kritiek afdoet als een projectie van de ander en negeert dus ook zijn eigen negatieve kant, zijn schaduw, hij gaat ervanuit dat de ander die op hem projecteert. Hij verdringt zijn negatieve kant dus en dan heerst het over hem want het onbewuste is 10x sterker dan het bewuste. Het is angst die hij laat regeren, angst om zijn eigen schaduwkant onder ogen te zien, alles waar je je niet bewust van bent heerst over je, vandaar dat hij zo fel reageert op kritiek.
Een narcist noemde kritiek hooghartig de stront van de ander die die ander zelf maar op moest ruimen. Een narcist vindt zichzelf perfect en grandioos, er mankeert volgens hem niks aan hem en de narcist mist dus ook een kans op bewustwording, zijn felle reactie op kritiek geeft al aan dat het hem toch pijn doet..
Je hebt ook mensen die helemaal van streek raken van de kritiek van de ander omdat het hun geïdealiseerde zelfbeeld aantast. Lao tse zei dat als je je teveel aantrekt van wat een ander over je zegt je je leven lang hun gevangene bent
Daar staat tegenover dat je je verbonden kunt voelen met die ander en dingen gaat herkennen. Wat het meeste persoonlijke is is vaak ook het meest universele. We zijn allemaal naar God’s evenbeeld geschapen en dus van hetzelfde soort, met meer overeenkomsten dan verschillen, het is maar net waar je op let.
Een begaafde kennis van me zei ooit dat iedereen altijd gelijk heeft en daar zit veel in, we zien namelijk wel de splinter in het oog van de ander…Maar als 1 persoon je een paard noemt hoef je je daar nog niks van aan trekken als 2 personenen dat doen ook nog niet maar als 20 personenen dat doen koop dan maar hooi en een zadel…
Ik verdedigde altijd uit bij kritiek, het was een vorm van zelfrechtvaardiging en dat staat de waarheid in de weg. Ik zei ‘Ja maar’ en kwam dan met mijn tegenwerpingen waarom de kritiek onterecht was, ik realiseerde me niet dat ik er mijn voordeel mee kon doen als ik kritiek zou onderzoeken en meer bewust zou worden…
Zelfkritiek kan ook pijn doen, dan hebben we een aanklager, een innerlijke criticus in ons die zegt dat we niet oké zijn, niet goed genoeg zijn, dom zijn, slecht zijn, etc…Het is wat PRI Primaire afweer noemt een afweer van oude pijn, in onze jeugd waren 9 van de 10 boodschappen die we kregen negatief en dat hebben we geïnternaliseerd en verdrongen en slepen we onbewust met ons mee en kan door kritiek getriggerd worden…
Er zou veel minder conflict zijn en geen oorlog als we kritiek serieuzer namen en er wat mee zouden doen om bewuster te worden in plaats van boos of verdrietig te worden. We willen dat geïdealiseerde zelfbeeld, die illusie koste wat kost in stand houden ten koste van ons ware Zelf en dus van liefde, bewustzijn, vrede en harmonie, sereniteit, etc.
Over sereniteit gesproken. Cassiël is de engel van de sereniteit en die mogen we vragen om niet meer van slag te raken door kritiek, door lof of blaam, maar dat we een gezonde eigenwaarde hebben met de omarming van onze schaduwkant en die van de ander
Als je de kritiek echt begrijpt kom je uit bij de wijze woorden van de Soefimeester Inayat Khan die zei: ‘Alles begrijpen, doet alles liefhebben!’.
De meeste mensen schieten in een reactie als ze kritiek krijgen in plaats van respons te geven vanuit een begripvol en liefdevol hart. Degeen die kritiek heeft, heeft vaak ook veel kritiek op zichzelf en mededogen is dan een respons in plaats van een felle reactie van boosheid en tegenaanval of verdriet waarmee we de ander proberen te manipuleren…
Khurshed Batliwalo zei:
We zijn gemaakt door liefde
We zijn gemaakt van liefde
en we zijn gemaakt voor liefde
En liefde is vergevingsgezind en begripvol en neemt het een ander niet kwalijk als hij kritiek heeft, maar dankt hem daarvoor en deelt en geeft van zijn liefde aan de criticaster…
Kinderen kaatsen kritiek ook meteen terug door te zeggen: ‘Wat je zegt dat ben je zelf!’. Dat is ook wel zo, maar zo missen ze een kans op meer zelfkennis en bewustwording en zelfinzicht en zelfbesef, maar ja daar zijn het dan ook nog kinderen voor…
Ik zei vaak als reactie op kritiek: ‘Wat Peter zegt over Paul zegt meer over Peter dan over Paul’, ook dat is waar maar zo weerde ik, net als een kind, waardevolle informatie af en deed er niks mee en kwam niet tot bewustwording en zelfkennis…
En als, na lezing van dit alles, kritiek nog steeds pijn doet, ga die pijn dan aan en leer ervan en transformeer het. Amerikanen zeggen: ‘No pain, no gain!’. Door de pijjn te vermijden strand je op een van de oevers waar Nisargadatta het over heeft en ontstaat alle ellende;
Tussen de oevers van pijn en plezier,
stroomt de rivier.
Alleen wanneer denken en voelen
stranden op één van de oevers
en niet met de stroom meegaan,
ontstaat alle ellende
Nisargadatta
Ik moet denken aan de opmerking dat voor een criticus nog nooit een standbeeld is opgericht omdat een criticus niks creëert, alleen commentaar geeft en denkt het zelf beter te weten..
Als je veel criticasters in je omgeving hebt is de kans groot dat je (onbewust) veel kritiek op jezelf hebt en dat je omgeving je spiegelt, want ik leerde en weet dat de omgeving de spiegel van jezelf is.
Met humor op kritiek reageren is leuk. Ik zei ooit een keer tegen een vriend die homo is: ‘Als je zo klaagt ben je een zielepoot’, hij zei toen met humor: ‘Ik en geen zielepoot , maar een poot met een ziel!’, ik vond het heel gevat.
Geestelijke judo toepassen bij kritiek is ook ontwapendend. Dus als de ander met zijn kritiek duwt niet terugduwen maar trekken dan kom de ander uit balans. Een vrouw werd dom blondje genoemd en bewoog mee met de criticaster en ze zei: ‘Het is nog veel erger, ik ben te dom om voor de duvel te dansen, ik snap nergens wat van, zelfs niet van wat je nu zegt wil je het uitleggen’. De criticaster viel helemaal stil…
Bij een lage eigenwaarde laat je je gedachten en gevoelens teveel bepalen door een ander en is je eigenwaarde een jo-jo. Bij een compliment stijgt je eigenwaarde en bij negatieve kritiek daalt je eigenwaarde weer, dan is er sereniteit nodig en mag je Cassiël, de engel van de sereniteit uitnodigen in je leven..
Als je nooit kritiek krijgt leeft je niet echt en houd je je teveel terug en zeg je niet wat je denkt en voelt, dan ben je meer een zombie, een levende dode. Wees dan blij als er een keer kritiek komt het is een bewijs dat je jezelf durfde te laten zien!
Uit angst voor kritiek durven velen van ons niet om feedback te vragen, feedback is juist een prima middel om ons koers bij te stellen en onszelf te corrigeren en ons denken aan te scherpen en voelen te vervolmaken
Je mag je realiseren dat de persoon die jou kritiek geeft dat doet op basis van het beeld dat hij van jou heeft gemaakt en je hoeft dat beeld niet te zijn. De Bijbel zei het al: ‘Maak van mij geen beeld’, we doen niet anders. Dat beeld zal meestal een vertekend beeld zijn omdat de meeste mensen niet zuiver waarnemen maar neurotisch zijn. Hun kritiek betreft dus alleen hun beeld en hoeft niks met jou te maken te hebben, onderzoek dat. Als je zo naar kritiek kunt kijken kun je erom lachen en gebruik je alleen dat van de krtitiek dat je verder kan helpen..
Kritiek is een uiting van betrokkenheid en zorg, zoals in het boek ‘Caring enough to confront’ staat. Als de ander het ervoor over heeft om een conflict met je aan te gaan zal hij om je geven ook al uit het dat met kritiek, zo kun je het ook zien…
Je hebt ook mensen die keihard ontkennen dat kritiek hen pijn doet, terwijl het wel zo is, ze verdringen dat of hebben een plaat voor hun kop en trekken zich nergens wat van aan en zijn asociaal
Je mag je bij ontvangst van kritiek afvragen of het bedoeld is om je te helpen of om je naar beneden te halen en te kwetsen, dan weet je genoeg, ga er echter vanuit dat de meeste mensen goede intenties hebben en dingen doen waarvan ze denken en voelen dat het goed voor hen is.
Hoe geen directe kritiek pijn kan doen als je via via moet horen dat er kritiek op je is geleverd. De mensen die dat doen zijn de sluwe, achterbakse mensen die zo gewiekst zijn dat ze jou nooit kritiek geven en met je meeslijmen, maar je achter je rug om bekladden en negatief afschilderen, het zijn de backstabbers, they smile you in your face zegt het lied…Pas op voor deze listige en sluwe slangen, ze zijn niet te vertrouwen
Dat zijn de mensen die jou roddels over anderen vertellen met negatieve informatie, pas op, ze zullen het bij anderen ook over jou hebben en nou niet bepaald in positieve zin…dat kan pijn doen
Mijn credo is dat je van elke ontmoeting en elke omstandigheid kunt houden en als dat niet lukt ervan kunt leren en dan ben je altijd winnaar en nooit slachtoffer
Veel kritiek bevat waarheid en de Bijbel zegt: ‘De waarheid zal je vrij maken’, ik voeg eraan toen dat de waarheid je vaak eerst heel kwaad zal maken omdat je het niet wilt erkennen en aanvaarden. Nietzsche zei: ‘Hoeveel waarheid kan een mens verdragen, aan hoeveel waarheid waagt hij zich!’
In een winkel zag ik de tekst: ‘Hebt u kritiek, vertel het ons, bent u tevreden vertel het aan anderen’, ik vond dat heel verstandig. Vaak heeft een klant geen kritiek, maar loopt hij gewoon weg naar de concurrent en dat geldt ook voor kennissen en vrienden. Ik gaf een keer kritiek op het eten bij een lunchroom en de vrouw verdedigde alleen maar uit hoe goed hun eten wel niet was en wilde er niks van leren, dat is geen lerende organisatie maar een kille, starre, dorre organisatie, ik kom er nooit weer
Brené Brown schrijft in haar boek ‘Rising strong’: There is no greater threat to the critics, cynics and fearmongers than those of us who are willing to fall, because we have learned how to rise’
Dat is mooi dat je veerkracht toont en steeds weer opveert na kritiek en niet bang bent om te vallen en te falen omdat je weet dat je kunt opstaan en herstellen.
Brown schrijft ook dat kiezen voor authenticiteit en waardigheid en je ontdoet van weerstand en verzet er een revolutie is. Dat klopt de meesten passen zich aan aan de massa. De enkeling is altijd echt: Jezus, Boeddha, Lao tse, Osho, Krishnamurti, Nisargadatta, etc. die durven hun eigen weg te gaan en zijn niet bang voor kritiek, dat komt er altijd want de grote geesten ondervonden altijd veel kritiek van de middelmatige geesten die de groten naar hun eigen middelmatige lage niveau willen halen.
Brown schrijft: Als je kiest voor een leven in liefde met heel je hart is dat een daad van opstandigheid, je zult veel mensen boos maken, verwarren en bang maken incl. jezelf’. Mensen zijj inderdaad bang voor liefde wat ook blijkt uit de volgende dialoog:
Leerling: Wat is liefde?
Meester: Dat wat alle angst uitdrijft!’
Leering: ‘Waar zijn we dan het meest bang voor?’
Meester: ‘Voor de liefde!’
UIt angst voor eventuele kritiek passen veel mensen zich maar aan aan de grijze middelmaat en sterven met hun muziek nog in zich, ze hebben hun potentieel nooit benut en bleven hangen op 5 tot 10% benutting van hun potentieel, ze vroegen zich af of er leven is na de dood en wisten niet eens te leven voor de dood.
Vernon Howard zei: ‘Er is een nieuw fascinerend leven, maar het oude leven toont nog niet eens de belangstelling om het zelfs maar te onderzoeken!!’ Hecht niet teveel waarde avn de eventiuele kritiek die van de grijze muizen komt, ze zijn onwetend en onbewust en denken het weten te hebben. Hoe minder mensen weten hoe meer ze denken te weten, hun waarneming is vertekend niet zuiver
Heel verkapte kritiek is het ongevraagde advies, dat gaat er namelijk van uit dat het niet zo goed met je gaat, dat jezelf niet in staat bent om goed voor jezelf te zorgen, ze brengen het onder het mom van liefde maar het is zich superieur ten opzichte van jou opstellen en jou naar beneden drukken op subtiele wijze, sta dat niet toe en laat je onbewust geen pijn doen, dit zijn de gemeenste criticasters die zich voordoen als de goeden. Nietzsche zei heel mooi: ‘Hoed u voor de ‘goeden’ want het zijn de giftigste vliegen die steken!!’
Bron: Boek: Verrijkende Inzichten – Henny Bos (verschijnt juni 2016 bij uitgeverij Boekenbent)
