Communicatie & behoeften

Als je communicatie inspeelt op behoeften van de ander heeft het meer impact. Ik leerde van Bart van Luijk de behoeftebepalende opening door het stellen van open vragen. Dat zijn vragen die beginnen met Hoe, Wat, Waar, Wanneer, Welke, Waarom, Wie en Waarmee. Het zijn de 7 W’s uit de journalistiek en de verkoop plus Hoe.

Maslow bedacht de behoeftepyramide, hij werkte hem later wat verder uit, ik laat hier de uitgebreide versie zien:

Over behoeften is er meestal geen verschil van mening, die zijn voor iedereen gelijk. Conflict ontstaat over de manier waarop we die behoeften denken te kunnen vervullen en hoe we daarover communiceren.

Soms verwarren we behoeften met verlangens en wensen en dat is een misverstand. Nietzsche zei daarover dat als onze wensen zouden uitkomen we al spoedig in een hel zouden leven(-). Daar zou hij wel eens gelijk in kunnen hebben omdat we niet erg bewust zijn van ons ware wezen en niet goed weten wat we doen. Jezus zei het al: ‘Heer vergeef het hem want ze weten niet wat ze doen!’

Soms is er zelfs sprake van ontkenning van behoeften, we zeggen dan dat we niets en niemand nodig hebben en dat we onszelf wel redden en alles prima gaat, we zijn dan anti- of counterdependent, het is een afweer van oude pijn die we niet willen voelen

De hoogste behoeften uit de pyramide worden vaak niet erkent en men doet er dan niets aan om die behoeften te vervullen en blijft hangen in de 5% van het potentieel dat ze gebruiken en vinden dat wel best zo. Dat is niet leven te volle en dan valt er ook niet zo veel zinnigs te communiceren,  en zeggen we met het lied: “is that all there is?!’

De onderste regionen van de pyramide zijn, als we niet wakker en bewust zijn van het feit dat we spirituele wezens zijn, de communicatie-onderwerpen, te weten: eten, drinken, vakantie, werk, huisvesting, sex en liefde waar al die liedjes over gaan, hoe hoger je in de pyramide komt, hoe smaller hij wordt, dat wil zeggen dat steeds minder mensen er toegang toe zoeken en hebben. In Amerika hebben ze het over de top 2% ‘achievers’ dat zijn de mensen die de dingen voor elkaar krijgen en welstand en geluk kennen.

Bron: Boek ‘Communicatie’ -Henny Bos (verschijnt medio 2012)

Respons

In NLP zeggen ze: ‘De waarde van je communicatie wordt bepaald door de respons die je krijgt. Je kunt je echter ook afvragen of de respons die je krijgt en die je geeft gebaseerd is op angst of liefde, je kunt je afvragen of de respons die je krijgt een zuivere en heldere waarneming is of een projectie van de ander.

Wat krijg je voor respons en ben je daar blij mee?. Als de respons negatief is was jouw communicatie dat vaak ook, tenzij je te maken hebt met een notoire dwarsligger en zwartkijker die altijd negatief is.

M’n vriend Hans Heutinck had het ook een keer over respons. Hij zei: ‘Als iemand jou een paard noemt is er niks aan de hand, als twee mensen jou een paard noemen is er nog steeds niks aan de hand, maar als 20 mensen jou een paard noemen koop dan maar een zadel en ga hooi eten’.

Als je nooit eens negatieve respons krijgt is de kans groot dat je je teveel inhoudt en het te goed wilt doen om het de ander naar de zin te maken. Het kan zijn dat je dan bang bent om fouten te maken of een ander te kwetsen omdat je zelf zo vaak gekwetst bent en dat een ander niet aan wilt doen. Fouten zijn gewoon leermomenten. Zie kritiek als een vorm van gratis advies en ga niet in de verdediging want dan voel je je aangevallen en wil je je gelijk halen in plaats van je geluk.

Als mensen je nooit bedanken voor je bemoedigende woorden is je communicatie wellicht te zakelijk en afstandelijk en bereik je de mensen niet echt, de communicatie blijft dat oppervlakkig. Een vrouw zei heel leuk: ‘Diep van binnen ben ik heel oppervlakkig!’.

Communicatie mag wat opleveren anders is het zinloos, je mag de rendementseis stellen. Als je merkt dat je tegen dovemansoren praat en geen enkele respons krijgt, onderzoek dan wat er aan de hand is met de ander, stel vragen in plaats van maar door te praten.

Veel respons die je ontvangt is gekleurd door de bril van de respondent, die vaak projecteert en niet zuiver en helder waarneemt. Bedenk wel dat de ander(vanuit zijn standpunt gezien) altijd gelijk heeft, de vraag is alleen of het ook waarheid is.

Op m’n enthousiasme over het leven toen ik nog getrouwd was kreeg ik van m’n schoonmoeder de respons: ‘Henny als je ze oud bent als ik zul je wel zien wat voor een rotwereld het is, je ziet het te zonnig’. Ze had gelijk, haar wereld was ook een rotwereld en ze dacht dat wat voor haar geldt voor iedereen geldt. Ik ben nu net zo oud als zijn  toen en vind het helemaal geen rotwereld maar een fascinerende, boeiende en meestal mooie wereld, dat is mijn respons op de wereld.

Wat voor respons geef jij. Ben je tegen dan zul je vaak op tegenwerking stuiten. De roos van Leary verklaart ook dat tegen ook weer tegen oproept en samen samenwerking uitlokt. Je kunt dus kiezen hoe je respons is.

Hier nog wat quotes over respons:

Een goede leraar gaat tastend te werk en zoekt respons – P. Goodman

Verwarring is altijd de meeste eerlijke respons – Marty Indik

Humor is een bijna psychologische respons op angst – Kurt Vonnegut

De respons die je krijgt is vaak de projectie van de ander en zegt dus meer over die ander – Henny Bos

Soms is de meest van toerpassing zijnde respons op de realiteit om gek te worden – Philip K. Dick

Het is moeilijk er een mening op na te houden die geen respons is op iets of iemand – Onbekend

Met liefde verkrijg je altijd een betere respons – Helen Hosler

Bron: Boek ‘Communicatie’ – Henny Bos (verschijnt medio 2012)

Ontvankelijkheid, open staan

Dit artikel gaat over de letter O uit de HOW-formule dat staat voor Honesty-Openess-Willingness, resp. Eerlijkheid-Openheid-Bereidheid. Shakespeare zei het al ‘de bereidheid is alles’.

Geven lukt ons meestal nog wel maar met ontvangen ligt hel wat moeilijker, dat vraagt om een wat kwetsbaarder opstelling, waarin we ons laten raken en beïnvloeden. Ontvangen in dankbaarheid is uitzonderlijk. Het gezegde is niet voor niets ‘Dankbaarheid is een bloem die in weinig tuinen bloeit’.

We nemen veel dingen aan als gewoon of vanzelfsprekend die in werkelijkheid heel bijzonder en wonderbaarlijk zijn. Scott Peck zei: ‘Mensen die niet willen geloven in wonderen, zijn zelf een wonder!’

Als we TV kijken of radio luisteren en er komt iemand op bezoek laten velen de TV of radio gewoon aan en die stoorzender zorgt er dan voor dat de boodschap van de bezoeker niet goed gehoord kan worden en dat we hem niet echt zien, geen 100% aandacht voor hem hebben en dat zal hij voelen en de communicatie niet ten goede komen.

Een hulpverlener ging tijdens een therapiegesprek steeds bellen, computeren en zelfs lunchen, heel erg onbeschoft het gaf de cliënt een naar gevoel van niet gehoord te worden en niet gezien te worden en niet serieus genomen te worden de therapeut ontving zo heel weing van de communicatie van de cliënt en gaf wel adviezen(-).

Ontvangen is een vrouwelijk principe, dat is in een door mannen gedomineerde wereld niet zo’n gewaardeerd principe en dat is doodzonde.

Ik merk nog wel eens dat als ik iemand een complimentje geef dat vaak afgeweerd wordt als niet relevant, of met de achterdocht van wat mot je van me, het compliment wordt niet echt ontvangen met een dank je wel en daarmee doet de niet-ontvanger zichzelf tekort.

Vaak zitten dit soort mensen in een beschermende en afschermende houding en dan kun je niet open staan, ben je te bang en kun je niks leren. Het is zelfs zo dat als je niet in een lerende houding bent je per definitie in een beschermende en afschermende houding van niet-ontvangen zit.Dan komt er vrijwel niks bij je binnen  en sluit je je af voor een goede communicatie.

Mensen zeggen ook vaak niet wat ze van je binnen kregen, ze zijn niet specifiek over wat jouw gedrag en woorden met hen hebben gedaan of hen hebben verrijkt of veranderd. Ze zeggen bijvoorbeeld dat het goed was wat je zei, maar niet wat het met hen gedaan heeft, wat het effect van je communicatie was en dat is jammer, probeer dat wel te doen en als de ander alleen maar goed zegt doorvragen wat er goed was , denk aan de LSD-formule (Luisteren-Samenvatten-Doorvragen).

Om open te staan moet je de muren om je heen afbreken en zorgen voor flexibele grenzen, waarbij het goede kan binnenkomen. Het vraagt om een kwetsbare houding, maar als je kwetsbaar durft te zijn sta je pas echt in je kracht.

Door ontvankelijk te zijn verrijk je jezelf met de inzichten van anderen en zorg je voor dynamiek in je leven en zorg je voor groei en ontwikkeling en dan leef je pas echt. Alles wat niet groeit is dood.

Bron: Boek ‘Communicatie’ -Henny Bos(boek komt medio 2012 uit)

Conflict

Communicatie zal af en toe ook leiden tot conflict, daar kom je niet onderuit. Je hebt de conflictmijders, die zich plooien naar de wensen van de ander en je hebt de conflictzoekers die graag ruzie maken, vanwege de onvrede met zichzelf waar ze zich niet eens van bewust zijn, ze projecteren de vijandschap met zichzelf op de ander. Tot slot heb je de conflictmanagers die weten hoe ze een conflict op constructieve wijze kunnen benutten en oplossen.

Brian des Roches schrijft in het boek ‘Talk,trust,feel’ over conflict, namelijk dat we vaak ineffectieve manieren hebben geleerd om conflicten op te lossen hij noemt:

-ontkenning: afstand nemen van het conflict door het te ontkennen

-capitulatie: het opgeven en onszelf toestaan het slachtoffer van een conflict te worden

-terugtrekken: weggaan uit een conflict vanwege gekwetste gevoelens, woede, frustratie en wrok

-emotionele afsluiting: het stoppen met alle communicatie met een persoon in een poging om z’n gedrag te veranderen( de zogenaamde ‘silent treatment’

-dreigen: ultimatums stellen die eisen dat de ander z’n gedrag verandert

-aanvallen: een ander naar beneden halen door hem aan te vallen of geen rekening te houden met z’n karakter, motieven, oordeel en gevoelens

-humor en sarcasme: grappen gebruiken en afkappende opmerkingen maken om de focus van het conflict te veranderen

-manipulatie: het gebruiken van schuld-veroorzakende uitdrukkingen, competitiedrang of bedrog om een conflict te mijden of winnen

De oorzaken van onze conflicten zijn vaak gelegen in issues die we zelden bespreken inclusief onze behoeften aan veiligheid, zekerheid, erkenning, waardering, liefde, respect en acceptatie

In conflict is er vaak woede, als we dat niet beantwoorden met woede gooien we geen olie op het vuur. We kunnen onderzoeken welke behoeften er achter de woede van de ander zitten, waarom hij kwaad is en ons daarop richten en dan pakken we het conflict constructief aan.

Er kan conflict zijn over alles o.a. dat de een naar Groningen wil en de ander naar Maastricht. In plaats van of/of kunnen we dan denken in termen van en/en en zeggen tegen degeen die naar Maastricht wil: ‘Als ik eerst met je meega naar Maastricht ga ja dan later met mij mee naar Groningen?. Dat is een win-win situatie.

Je komt eerder in conflict als je starre, rigide standpunten hebt en geen begrip kunt opbrengen voor andersdenkenden. Je kunt ook overgevoelig zijn en/of een kort lontje hebben ook dan is er vaak geen begrip voor de ander, maar ben je teveel met jezelf bezig.

Een vrouw zat steeds te vitten op haar man omdat hij bijna nooit thuis was en de man was altijd op z’n werk om aan het gevit van z’n vrouw te ontsnappen en het conflict te mijden in plaats van tot een oplossing te komen. In plaats van te vitten had de vrouw beter kunnen uitspreken dat ze er behoeften aan heeft om tijd met haar man door te brengen, dan had de man ongetwijfeld anders gereageerd. De man op zijn beurt had kunnen informeren naar de behoeften van z’n vrouw die achter het gevit schuilgingen. Door onbegrip hielden ze een conflictsituatie in stand die gemakkelijk opgelost kon worden.

Erkenning, acceptatie, waardering, liefde, respect, veiligheid en zekerheid zijn behoeften die we allen delen. Als in onze kindertijd niet aan deze behoeften werd voldaan kunnen ze een bron van conflict vormen als we volwassen zijn, omdat we dat bewust of onbewust proberen de ander zover te krijgen onze behoeften te vervullen, vaak moet de ander er maar naar raden en zijn we wrokkig en boos als de ander niet doet wat wij willen, over controledrang gesproken!.

Velen van ons zijn onbewust in conflict met zichzelf, zijn hun eigen vihand, zonder dat te weten. Rumi zei: ‘Hij die zijn gebreken niet erkent is zijn eigen vijand’. Die vijandschap gaan we dan projecteren op de ander en zo ontstaat het conflict waar we die ander dan ook nog de schuld van geven omdat we geen zelfreflectie hebben.

Het begrip hebben dat de intenties van de ander meestal goed zijn voorkomt conflict, ook het begrip dat de ander op een manier handelt en spreekt waarin hij denkt aan z’n belangen tegemoet te komen en daar mag je hem in ondersteunen en helpen. Als je de ander helpt om z’n doelen te bereiken zal hij je vaak dankbaar zijn.

Als je gaat denken: ‘Zo mag hij me niet behandelen, ik zal hem eens een lesje leren’ of ‘Waarom  behandelt hij me zo, ik zal ‘m’ is dat een bron voor conflict en zorgt het voor opgejaagde gevoelens, stress een snellere hartslag en ademhaling. Tot 10 tellen en je proberen te verplaatsen in de ander is dan heel goed. Een man zei:’Ik heb altijd op de verdiensten van m’n vijanden gelet en dat heeft me geen windeieren gelegd’. Vaak wordt bij ons oude, onverwerkte, verdrongen pijn getriggerd en is de ander niet de schuld of de oorzaak van onze gevoelens, hij drukte alleen maar een gevoelige knop bij ons in, was een trigger naar onze eigen verdrongen gevoelens van onvrede, woede en conflict met onszelf.

Als we problemen hebben met de fouten van anderen, met hun onvolkomenheid, hebben we problemen met de realiteit en komen we in conflict. Fouten maken is menselijk en we zijn volmaakt onvolmaakt. Als je de onvolkomenheid in de ander ziet denk dan eerst aan je eigen onvolkomenheid in plaats van een conflict aan te gaan. Uitspraken als Jij moet, altijd, nooit zorgen vaak voor conflict omdat het zwart/wit denken is. ‘Je bent altijd te laat en nooit op tijd’ is een uitspraak die voor conflict zal zorgen, beter is het te zeggen: ‘Ik zou het zeer op prijs stellen als je op tijd komt’. Dan geef je niemand de schuld en spreek je je behoefte uit.

Een grote bron van conflict is de neiging om de ander te willen veranderen. Die pogingen stuiten meestal op weerstand en tegenwerking, vijandschap, onvrede en disharmonie dus conflict. Je kunt alleen jezelf veranderen. Gandhi zei: ‘Wees zelf de verandering die je in je wereld wilt zien’…

Als je je verwachtingen over hoe de ander zich moet gedragen aan hem opdringt maak je een draaiboek voor hem en wil je hem controleren en dat leidt tot conflict want je tast z’n vrijheid aan. Laat die ander in z’n waarde, hij heeft zijn eigen karma uit te werken, dat is niet jouw zaak.

Conflicten ontstaan vaak over methoden en middelen waarmee we doelen denken te kunnen bereiken en behoeften denken te kunnen vervullen, als we ons focussen op de behoeften is er geen conflict meer, die zijn grotendeels in harmonie en hetzelfde voor iedereen te weten: liefde, waardering, acceptatie, erkenning, veiligheid, zekerheid, respect, vrijheid, etc. Onthoud die ander en jezelf de vervulling van behoeften niet.

Des Roches heeft het over de SALT-methode: Stop Action-Listen-Think, een waardevol advies bij conflicten om ons niet te laten overweldigen door onze gevoelens van angst, woede, frustratie, wrok, onveiligheid, etc. met alle ellende van dien

Vrede hebben met het feit dat je niet altijd gelijk krijgt en niet altijd je zin krijgt, je wensen niet altijd worden vervuld, dat een ander er anders over mag denken, dat een ander ook nee mag zeggen op je verzoek, voorkomt veel conflicten.

Hier volgen nog wat quotes over conflict:

Er is geen twijfel over mogelijk dat er belangrijkere dingen in het leven zijn dan conflict, maar er zijn weinig dingen zo interessant. – Robert Lynd

Ik vraag me af of twee dwalingen die met elkaar in conflict zijn niet vruchtbaarder zijn dan één waarheid die onbetwist heerst. – Jean Rostand

De grootste conflicten zijn niet tussen mensen maar tussen de persoon en hemzelf – Garth Brooks

De mate van iemands intelligentie wordt gereflecteerd door het aantal conflicterende invalshoeken die hij inbrengt bij een onderwerp

Conflict zal er altijd zijn, of je wilt of niet, mensen zullen hun hoofden stoten – Jimmy Bise Jr.

In de vrije expressie van conflicterende meningen ligt de grootste belofte van wijsheid in actie – Louis D. Brandeis

Waarom doe je niet wat je weet dat je zou moeten doen?. De reden is dat je in conflict bent met jezelf – Tom Hopkins

Een conflict kan de dood voor de een betekenen en een wedergeboorte voor de ander – Henny Bos

 

Bron: Boek ‘Communicatie’ – Henny Bos (komt medio 2012 uit)

 

 

Confronteren

Durven we de ander in onze communicatie te confronteren met z’n slechte gedrag?, of doen we aardig in plaats van eerlijk te zijn?(zie m’n artikel ‘aardig doen als alternatief voor eerlijk zijn).

Ik las het boek ‘Caring enough to confront’, ofwel geef je genoeg om die ander om hem te confronteren en eventueel een conflict aan te gaan op weg naar meer herlderheid en waarheid en bewustwording. Dat kan pijn doen maar Amerikanen zeggen: ‘no pain no gain’, zonder pijn geen vooruitgang.

Ik confronteerde m’n vriend Peter Jan met z’n advocaat van de duivel. Ik zei niet dat hij dat was, maar dat hij een subpersoonlijkheid in zich had die heel graag advocaat van de duivel speelt. Peter Jan wist m’n confrontatie en reflectie op prijs te stellen en bedankte me, maar zo gaat het niet bij iedereen, vaak levert confrontatie conflict op zoals bij een andere vriend van me die ik Karel zal noemen.

Ik confronteerde Karel met m’n waarnemeing dat hij vooral in z’n hoofd zat, nogal afstandelijk en zakelijk en z’n hart niet aansprak. Hij werd zo boos op me dat hij me 3 maanden niet wilde spreken. Na drie maanden was hij wel zo flink om me te bellen met de mededeling dat hij had ontdekt dat ik de waarheid had gesproken maar dat hij dat toen niet kon verdragen. De Bijbel zegt: ‘De waarheid zal je vrijmaken’, dat is zeker zo, maar ik voeg eraan toe: ‘De waarheid zal je vaak eerst woedend maken’.

Wim zei tegen me ‘Ik wil respect’ en toen confronteerde ik hem met het feit dat hij zichzelf niet eens respecteerde, omdat als hij dat wel zou doen niet om respect zou vragen. Hij werd woedend op me, hoe haalde ik het in m’n hoofd om dat te beweren. Ik vertelde hem van Lao tse die zei:’Ik hoef geen respect want ik respecteer mezelf’, dat maakte wel indruk op hem en hij kalmeerde toen wat, maar ik had toch de indruk dat hij m’n liefdevolle confrontatie niet erg op prijs stelde. Nietzsche zei: ‘Hoeveel waarheid kan een mens verdragen, aan hoeveel waarheid waagt hij zich’ en zo is het…

Vaak zullen we zien dat als we iemand confronteren met z’n gedrag hij al snel gaat uitverdedigen om z’n gelijk te halen in plaats van na te denken of er waarheid in je confrontatie zit, daar wil men helemaal net aan denken omdat je confrontatie hun geïdealiseerde zelfbeeld bedreigd en dat moet koste wat koste verdedigd worden…

 

Bron: Boek ‘Communicatie’ – Henny Bos (komt medio 2012 uit)